Ebeveynlerin ve öğretmenlerin çocukların önündeki tüm engelleri ve tehlikeleri kaldırma gayretleri, onların problem çözme stratejileri geliştirmelerini engelleyebilir. Bu da bağımsız olmalarını daha zorlaştırmaktadır. Bu aşırı korumacı yaklaşım, ilerleyen yaşlarda çocuklarda ciddi kaygı bozukluklarına ve başarısızlık korkusuna yol açabilir. Bu tür ebeveynler ve öğretmenler farkında olmadan çocuklarına başarısızlık korkusu aşılarlar.

Böyle ebeveynler ve bakıcılar, çocuklarının hayatındaki tüm engelleri bir çim biçme makinesi gibi ortadan kaldırmaya çalışırlar. Ancak psikolog ve eğitimci Jenny Grant Rankin, bunun farkında olmadan çocuklara büyük zarar verdiğini söylüyor. “Çim biçme makinesi yaklaşımı çocuklarda kaygıyı tetikleyebilir” diye ekliyor.

Rankin, Amerikan Eğitim Araştırmaları Derneği (AERA) ve üstün yetenekliler topluluğu Mensa üyesidir. Ebeveynlik üzerine yazdığı sayısız kitapta, çim biçme makinesi anne babaların ve öğretmenlerin yaptığı en büyük yanlışın çocukları bağımsızlığa hazırlamamaları olduğunu vurguluyor. “Yetişkinler sadece çocuklara rehberlik etmeli, onlar için sorun çözmemeli” diyor.

Yetişkinler sürekli müdahale etmeden çocukların kendi sorunlarıyla nasıl başa çıkacaklarını ve bağımsız kararlar alabileceklerini öğrenmeleri gerekir. Ancak bu şekilde gelecekte başarılı olmalarını sağlayacak bir “azim” duygusu geliştirebilirler. Rankin’e göre azim, çocukların geleceği için zeka ve maddi kaynaklardan daha değerlidir. Ve bu azim, çocukların kendi mücadelelerini vermelerine izin verildiğinde oluşur.

Birçok ebeveyn ve öğretmen çocukların her zaman kazanmalarını sağlamaya çalışıyorlar. Ancak bu durum ileride iş yaşamında başarısızlıklara neden olabilir. Rankin, “Çim biçme makinesi ebeveynlerin çocukları iş hayatında çok daha zorluk yaşarlar çünkü sorunları başkalarının üzerine yıkma alışkanlığı edinmişler,” diye uyarıyor. Ayrıca başarısızlıkla nasıl başa çıkacaklarını öğrenemedikleri için yetişkinliklerinde depresyon ya da anksiyete bozukluğu yaşama riskleri de daha yüksektir.

Jenny Grant Rankin’in uyarıları, çocukların azim ve bağımsızlıklarını geliştirmelerine yardımcı olmak için önemli bir rehberdir. Aşırı korumacı yaklaşım, çocukların problem çözme becerilerini, bağımsızlık yeteneklerini ve azimlerini zayıflatabilir. Bu süreçte kilit rol, ebeveynlerin ve öğretmenlerin çocuklara rehberlik etmeleri ve onlar için her şeyi yapmamaları, ancak kendi başlarına mücadele etmelerine izin vermeleridir. İşte çocuklarda azim ve bağımsızlığı geliştirmeye yönelik 5 pratik örnek:

1. Sorunları kendi başlarına çözmelerine izin verin: Çocukların küçük, yaşlarına uygun sorunları kendi başlarına çözmelerine izin verin. Örneğin, oyuncaklarını kaldırmaları veya bir arkadaşlarıyla münakaşa yapmaları durumunda, müdahale etmek yerine çözüm bulmaları için onları teşvik edin ve zaman tanıyın. Bu şekilde problem çözme becerileri gelişir ve özgüven kazanırlar.
2. Başarısız olma deneyimlerine izin verin: Çocuklar başarısız olduklarında onları cesaretlendirmeli ve başarısızlığın öğrenmenin bir parçası olduğunu anlatmalısınız. Örneğin, bir oyunda veya projede başarısız olduklarında onları motive etmek ve “Başarısızlık yeniden denemenin ve başarmanın başlangıcıdır” demek azim duygularını güçlendirecektir.
3. Onlara sorumluluk verin: Çocuklara evde veya sınıfta yaşlarına uygun görevler verin. Sofrayı kurmak, çöpü çıkarmak, bitkileri besleme sorumluluğu vermek veya çantalarını hazırlamalarına olanak sağlamak gibi görevler, sorumluluk duygusu geliştirmelerine yardımcı olacak ve bağımsızlık duygularını güçlendirecektir.
4. Uzun vadeli hedefler belirleyin: Çocuklarla birlikte hedefler belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için stratejiler geliştirmek, çocukların sabır ve azim geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Örneğin onlara bir gezi planlama görevini vermek, çaba göstermenin ve ön görülü düşünmenin önemini öğretir.
5. Onları karar alma süreçlerine dahil edin: Çocukların günlük kararlar almasına izin verin. Hangi oyunu oynayacakları veya hangi kıyafeti giyecekleri gibi basit kararlar, düşünme ve karar verme becerilerini teşvik eder. Kendi kararlarının sonuçlarını deneyimlediklerinde, düşünme ve sorumluluk alma becerileri güçlenir.

Bu stratejiler çocukların özgüvenlerini güçlendirmeye ve gelecekteki zorlukların üstesinden gelebilecek kişilikler geliştirmelerine yardımcı olur. Azim ve bağımsızlık, çocukların yaşam boyu başarılarını şekillendiren zeka veya maddi varlıktan daha kalıcı ve değerli değerlerdir.

İskender Yıldırım

almanokulu kurucusu